Ψηφιακός άτλας για το αποτύπωμα των προσφύγων

 

Βρείτε τα ονόματα των προσφύγων προγόνων σας, τους τόπους καταγωγής στη Μικρά Ασία και τους τόπους εγκατάστασης στην Ελλάδα επιλέγοντας τον παρακάτω σύνδεσμο: 

https://anatolia-imprints.gr/

Λεπτομέρειες στο δημοσίευμα της Καθημερινής:

https://www.kathimerini.gr/society/562555333/psifiakos-atlas-gia-to-apotypoma-ton-prosfygon/

Αναμνήσεις από το Κόλντερε της Μαγνησιάς (Μικρά Ασία). Ανατολικό 1999

 

Πρόσφυγες πρώτης γενιάς από το Κόλντερε της Μαγνησίας (κοντά στη Σμύρνη), παιδιά τότε, υπερήλικες το 1999, αφηγούνται σε τρία συνεχόμενα βίντεο ό,τι θυμούνταν από το χωριό τους και από τον ξεριζωμό του 1922. Τα βίντεο γυρίστηκαν στο Ανατολικό της Πτολεμαΐδας το 1999.
Η ανάρτηση αφιερώνεται στη μνήμη τους!

Κωνσταντίνος Π. Τασσόπουλος (1926-1948), υποσμηναγός με καταγωγή από το Κόλντερε

Υποσμηναγός Κων. Π. Τασσόπουλος

Για τον Κωνσταντίνο Τασσόπουλο, γιο του κολντεριώτη γιατρού Πάνου Τασσόπουλου είχαμε ξαναγράψει στο  https://manisakoldere.blogspot.com/2017/06/Kostis-Tassopoulos-1926-1948.html. Σήμερα, εντελώς τυχαία, βρήκαμε στο διαδίκτυο αναφορά στη δράση του στο περιοδικό του Λεόντειου Λυκείου του έτους 1948-49. Ο Τασσόπουλος ανήκε στους αποφοίτους του Λεόντειου του 1943. Έτσι ο πρόσφατος θάνατός του απασχόλησε τους δημιουργούς του περιοδικού, αναδημοσιεύουν μάλιστα απόσπασμα από κείμενο του ακαδημαϊκού Σπύρου Μελά στην Εστία. 

(Να επισημάνουμε ότι οι αναφορές στο εμφυλιοπολεμικό κλίμα δεν έχουν σκοπό να αναμοχλεύσουν παλαιά πάθη. Παρατίθενται απλά ως ντοκουμέντα δράσης του προσώπου στο οποίο γίνεται αναφορά)

Για τον πατέρα του Κωνσταντίνου, τον γιατρό Πάνο Τασσόπουλο (αδελφό της γιαγιάς του γράφοντος), έχουμε γράψει σχετικά στο: 

https://manisakoldere.blogspot.com/2018/09/Panagiotis-Tassopoulos.html

Κολντεριώτες πρόσφυγες, πρώτης και δεύτερης γενιάς

Ο Αλέξανδρος Γκαλάκος του Γεωργίου με την οικογένειά του και την μητέρα του Ευαγγελία το γένος Διαμαντή Νικηφόρου. Παλαιοφάρσαλος (Σταυρός) Λαρίσης

Ο Αλέξανδρος Γκαλάκος σε νεότερη ηλικία

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο της εγγονής του Αλέξανδρου Γκαλάκου, Ειρήνης Παληκαρά

Σαν της Σμύρνης το γιαγκίνι...

Αφιερωμένο, λόγω της ημέρας, σ' εκείνους που ήρθαν από εκεί και δεν υπάρχουν πια και σ' όλους εκείνους που προηγήθηκαν και έμειναν για πάντα εκεί!

Γλωσσάρι των προγόνων μας από το Κόλντερε (Αρχείο Δημήτρη Λιακάκου)

Λέξη	Ορισμός	Συνώνυμο
αβάρετος	ο χωρίς ανάπαυση, δραστήριος, εργατικός
αγιασμόκουπα	μικρή κούπα από άσπρη πορσελάνη που χρησιμοποιούσαν κάθε πρωτομηνιά στον αγιασμό των σπιτιών
αλασόν(ι)	φυτό εκχύλισμα του οποίου χρησιμοποιούσαν στην απόσταξη για τσίπουρο.
αλισβερίσι	δοσοληψία
αλουσά (η)	διάλυμα στάχτης για το πλύσιμο χάλκινων σκευών
αμελέτ ταμπουρού	τάγματα εργασίας
αμπελοζούμι	χυμός από κλαδιά αμπέλου που μάζευαν στο κλάδεμα κι έπαιρναν ως καταπραϋντικό για το στομάχι
απολοιφάδ(ι)	υπόλοιπο σαπουνιού, για το ξύρισμα.
αράδα (η)	σειρά, γραμμή
αραμάδα (η)	χαραμάδα, σχισμή, ρωγμή
αραφάν (το)	τροχάδην βηματισμός αλόγου
αριάν(ι)	γιαούρτι αραιωμένο σε κρύο νερό
αστράχα	γωνία σκεπής, ακροκέραμο
άσωτος	....................
αφορμίζω	ερεθίζομαι (για πληγές ή τραύματα)
αχύρα	....................
βαγόνι	τελάρο ξήρανσης αρμαθών καπνού, λιάστρα
βαρ(υ)κός	τόπος υγρός, εύφορος
βαράκ(ι)	πολύ λεπτό μεταλλικό έλασμα (χρυσό ή ασημένιο) που κολλούσαν,διακοσμητικά στα κρέατα και στα φρούτα	λιάστρα
βαρειοκουβέντα	βρισιά, προσβολή
βαρούμενη (η)	έγκυος
βελοσιπέτ(ι)	ποδήλατο, γ. vélocipède
βέντρα	.....................
βεράνι (το)	ερείπιο
βέργα (η)	λεπτό κλαδί, αρμάθα καπνού
βερεσέ	επί πιστώσει
βίτσα (η)	λεπτή βέργα
βολά (η)	φορά
γανιάζω	διψάω πολύ, λαχταράω
γεμενιά (τα)	υποδήματα αντρικά από κατσικόδερμα
γερανίκι (το)	η βεγγέρα, νυχτερινή επίσκεψη
γιαβουκλής-ού	αγαπητικός, μνηστήρας
γιαγίν(ι)	ξύλινο κυλινδρικό δοχείο για το "χτύπημα" του γάλακτος για να βγεί το βούτυρο
γιαλαμάς	εξάνθημα, έρπης στα χείλη

Παναγιώτης Κ. Τασσόπουλος, ο γιατρός από το Κόλντερε

Ο εικονιζόμενος Παναγιώτης Κ. Τασσόπουλος ήταν ο μεγαλύτερος από τα παιδιά του Κωστή Τασσόπουλου, έμπορου από το Κόλντερε της Μαγνησίας, στη Μικρά Ασία. Η οικονομική επιφάνεια της οικογένειάς του και η έφεσή του στα γράμματα τον οδήγησαν στα τέλη του 19^ου αιώνα στο Παρίσι για να σπουδάσει Ιατρική. Και ο αδελφός του Ευάγγελος¹ σπούδασε Οικονομικά στη Λειψία της Γερμανίας. Οι δυο αδελφές του, όμως, Λαμπρινή² και Χρυσώ δεν φοίτησαν ούτε σε σχολείο λόγω των αντιλήψεων της εποχής. Αργότερα υπηρέτησε στον Ελληνικό στρατό, την εποχή των Βαλκανικών πολέμων και ακολούθησε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στη Θεσσαλονίκη το 1916 στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας. Το 1919 επέστρεψε στη Μικρά Ασία και άνοιξε ιατρείο στη Μαγνησία. Εκεί γνωρίστηκε με τον Νικόλαο Πλαστήρα³, διοικητή του 5/42 συντάγματος που στρατοπέδευσε για ένα τρίμηνο στο Κόλντερε. Ο Πλαστήρας βάφτισε την κόρη του Σωσώ, μετέπειτα σύζυγο του στρατηγού και βουλευτή Δημήτριου Χονδροκούκη. Ο γιατρός μετά τη μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε στα Ιλίσια, στην Αθήνα. Εκεί απέκτησε και τον γιο του Κωστή⁴.  Ο γιος του αποφοίτησε από τη Σχολή Ικάρων την εποχή του Εμφυλίου και συμμετείχε δραστήρια στον πόλεμο ως πιλότος μαχητικού σπιτφάιρ. Έδρεψε δάφνες και επαίνους από τους ανωτέρους του για τη δράση του, ώσπου κατά τη διάρκεια βύθισης με το αεροσκάφος του βλήθηκε από αντιαεροπορικά πυρά και κατέπεσε κοντά στην Κρυσταλλοπηγή του Γράμμου το 1948. Η φωτογραφία του νεαρού υποσμηναγού στόλιζε τη σάλα της γιαγιάς μου Λαμπρινής Γκαλά Τασσοπούλου όσο ζούσε και πενθούσε τον ανεψιό της.

Οι παρακάτω παραπομπές από το κείμενο είναι σύνδεσμοι (link) με παλιότερες αναρτήσεις μας για τα πρόσωπα αυτά:

¹Ευάγγελος Τασσόπουλος
²Λαμπρινή Τασσοπούλου Γκαλά
³Νικόλαος Πλαστήρας στο Κόλντερε
⁴Κωστής Τασσόπουλος

Πηγή της φωτογραφίας: ανάρτηση του Ranagiotis Moysiadhs στο fb  https://www.facebook.com/panagioths.moysiadhs/posts/679256629119112?__tn__=K-R